Objective-C ile Nesne Yönelimli Tasarım Prensipleri

Adı : Objective-C ile Nesne Yönelimli Tasarım Prensipleri

Nesne yönelimli tasarım, yazılım mühendisliğinde oldukça önemli bir konudur. Bu tasarım yöntemi, bir programın yazılımını arkasındaki nesnelere dayandırır. Bu sayede, programın daha esnek ve yeniden kullanılabilir olması sağlanır. Nesne yönelimli programlama dillerinden biri olan Objective-C de, nesne yönelimli tasarım ilkelerini uygulamak için çok elverişlidir.

Nesne yönelimli tasarımın temel prensipleri şunlardır:

1. Encapsulation (Kapsülleme)

Kapsülleme, bir nesnenin ilgili verilerini ve davranışlarını tek bir yerde toplamaktır. Bu prensip, verilerin korunmasını ve özellikle birden çok geliştiricinin çalıştığı büyük projelerde, herkesin verilere aynı şekilde erişmesini sağlar. Özelleştirilmiş bir nesne oluştururken, verilerin korunması için “private” ve “public” olmak üzere iki tip özellik kullanılır. Private özelliklere yalnızca nesnenin kendisi, public özelliklere ise tüm projedeki nesneler erişebilir.

2. Inheritance (Kalıtım)

Kalıtım, bir nesnenin başka bir nesneyi temel almaya devam etmesi anlamına gelir. Kalıtım kullanarak, bir nesnenin özelliklerinden her bir yeni nesne yaratabiliriz. Örneğin, bir ev nesnesi oluşturduğunuzu düşünün. Daha sonra bu ev nesnesini temel alarak bir yazlık ev nesnesi oluşturabilirsiniz. Böylece yazlık ev, ev nesnesinin özelliklerini ve davranışlarını miras alır.

3. Polymorphism (Çok Biçimlilik)

Çok biçimlilik, bir nesnenin birden fazla biçimi olma durumudur. Örneğin, bir kuş sınıfı oluşturduğunuzu düşünün. Bu sınıfın özellikleri, kuşun türüne göre değişebilir. Böylece örneğin, karga nesnesi oluşturduğumuzda, kuş sınıfındaki bazı özelliklerin değerleri, kargaya özgü değerlerle değişebilir. Aynı şekilde güvercin nesnesi oluşturduğumuzda, yine kuş sınıfından özellikleri değiştirebiliriz.

4. Abstraction (Soyutlama)

Soyutlama, içerikle ilgili ayrıntıları gizlemenin bir yolu olarak kullanılır. Bu sayede, bir nesnenin temel özellikleri ve davranışları ön plana çıkar. Nesne yönelimli programlama dillerinde, soyutlama, sınıflara tek bir ara yüz aracılığıyla erişmeyi sağlar. Örneğin, bir hayvan nesnesi oluşturduğunuzu varsayalım. Bu nesneyi soyutlamak için, bir arayüz oluşturup, bu arayüz üzerinden nesneye erişebiliriz. Böylece, hayvan nesnesi içerisindeki tüm özellik ve davranışların, hayvan arayüzüne bağlanır ve soyutlama işlemi tamamlanmış olur.

Objective-C ile Nesne Yönelimli Tasarım Örnekleri

Aşağıda Objective-C kullanarak oluşturulmuş iki örnek verilmiştir:

1. Araba Nesnesi

Araba sınıfında, özellikleri aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz:

@interface Araba : NSObject

@property (nonatomic, strong) NSString* marka;
@property (nonatomic, strong) NSString* model;
@property (nonatomic, assign) NSInteger hiz;

- (void) hizArtir;

@end

Bu özelliklerin anlamı:

- marka (private): Bu özelliğe nesne dışından erişilemez.
- model (private): Bu özelliğe nesne dışından erişilemez.
- hiz: Arabanın hızını tutar. Bu özelliğe erişim izni yoktur.
- hizArtir: Bu metod, arabanın hızını arttırır.

2. Hayvan Nesnesi

Hayvan sınıfı yöntemleri aşağıdaki gibidir:

@interface Hayvan : NSObject

@property (nonatomic, strong) NSString* tur;

- (void) hareketEt;
- (void) beslen;

@end

Bu yöntemlerin anlamı:

- tur: Hayvanın türünü tutar.
- hareketEt: Hayvanın hareket etmesini sağlar.
- beslen: Hayvanın beslenmesini sağlar.

Sık Sorulan Sorular

1. Nesne yönelimli programlama dillerinin özellikleri nelerdir?

Nesne yönelimli programlama dilleri, verilerin ve davranışların birleşiminden oluşan nesneler üzerine dayanır. Bu nesneler, birbirlerine özellik ve davranışlarını aktarabilirler. Kalıtım, çok biçimlilik ve soyutlama gibi prensiplerle istenilen nesnelerin özelliklerini yaratabilirsiniz.

2. Nesne yönelimli tasarımın amacı nedir?

Nesne yönelimli tasarımın amacı, yazılımın daha esnek ve değiştirilebilir olmasını sağlamaktır. Bu prensipler, projede görev alan tüm geliştiricilerin aynı esaslara uygun çalışmasını sağlar. Böylece, daha önce oluşturulmuş kodları yeniden kullanabilirsiniz.

3. Nesne yönelimli programlama neden önemlidir?

Nesne yönelimli programlama, yazılımın daha esnek ve yeniden kullanılabilir olmasını sağlar. Nesne yönelimli programlama ile birlikte, yazılımın yapısı daha anlaşılır hale gelir ve kodlar daha düzenli bir şekle kavuşur.

Sonuç olarak, Objective-C ile Nesne Yönelimli Tasarım, yazılım mühendisleri tarafından sıklıkla kullanılan bir prensiptir. Kapsülleme, kalıtım, çok biçimlilik ve soyutlama gibi prensiplerle, yazılımı daha esnek ve değiştirilebilir hale getirebilirsiniz. Bu prensiplere dikkat ederek, projelerinizi daha sağlam bir şekilde oluşturabilirsiniz."