Kişilik Bozuklukları

Adı : Kişilik Bozuklukları

Kişilik bozuklukları, kişinin duygusal, düşünsel ve davranışsal özelliklerindeki belirgin ve kalıcı sapmalarla karakterize edilen bir psikolojik durumdur. Bu sapmalar, kişinin kendisine, çevresine ve topluma karşı olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Kişilik bozuklukları, genellikle erken çocukluk döneminde başlayan ve yaşam boyunca sürüp giden bir durumdur.
Kişilik bozuklukları, DSM-5 (Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı) tarafından tanımlanan 10 farklı tipe ayrılır. Bunlar:
1. Paranoid Kişilik Bozukluğu: Kişinin, çevresindeki insanların düşmanca olduğuna inandığı ve sürekli olarak saldırıya uğrayabileceğine dair aşırı güvensizlik yaşadığı bir durumdur.
2. Şizoid Kişilik Bozukluğu: Kişinin duygusal paylaşım yapmaktan kaçındığı, sosyal ilişkilere ilgi duymadığı ve kendini diğer insanlardan soyutladığı bir durumdur.
3. Şizotipal Kişilik Bozukluğu: Kişinin, tuhaf düşünceleri ve büyüsel inançları olan sosyal olarak izole bir kişi olduğu bir durumdur.
4. Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Kişinin, kurallara uymayan ve başkalarına zarar veren davranışlar sergilediği bir durumdur.
5. Borderline Kişilik Bozukluğu: Kişinin, duygusal dalgalanmaları sık sık yaşadığı, kendine zarar vermeyi düşündüğü ve ilişkilerinde yoğun bir korku ve tereddüt yaşadığı bir durumdur.
6. Histriyonik Kişilik Bozukluğu: Kişinin, dikkat çekmek ve ilgi çekmek için aşırı dramatik davranışlar sergilediği bir durumdur.
7. Narsistik Kişilik Bozukluğu: Kişinin, kendisine aşırı bir güven duyduğu, başkalarının ihtiyaçlarını önemsemediği ve takdir edilme ihtiyacı olan bir durumdur.
8. Özgül Fobi: Kişinin, belirli bir nesneye veya duruma karşı aşırı korku ve kaygı yaşadığı bir durumdur.
9. Depresif Kişilik Bozukluğu: Kişinin, kendine değersiz ve çaresiz hissettiği ve düşük benlik saygısı yaşadığı bir durumdur.
10. Bağımlı Kişilik Bozukluğu: Kişinin, başkalarının onayına ve liderliklerine aşırı derecede bağımlı olduğu bir durumdur.
Kişilik bozuklukları, çeşitli faktörlerin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabilir; genetik yatkınlık, çevresel faktörler (çocuklukta yaşanan travmalar gibi), stresli yaşam olayları ve diğer psikolojik faktörler gibi.
Örneğin, paranoyak kişilik bozukluğuna sahip bir kişi, herhangi bir neden olmadan başka insanların kendisine karşı olumsuz düşünceleri olduğuna inanarak, onlardan uzak durabilir veya öfkelenerek kendini savunabilir. Şizoid kişilik bozukluğu olan bir kişi, sosyal ilişkileri olmadığından uzak bir hayat yaşar ve diğer insanlarla iletişim kurmaktan kaçınır.
Bağımlı kişilik bozukluğuna sahip kişiler, sürekli başkalarının görüşlerine sadık kalmaya çalışırlar ve onların onayını almaya çalışırlar. Bu kişiler, günlük yaşamlarında kendilerine karar veremeyebilirler ve başkalarının yönlendirmesi gereklidir.
Borderline kişilik bozukluğuna sahip bir kişi, değişken duygular sergileyebilir ve diğer insanlarla ilişkilerinde yoğun bir korku ve tereddüt yaşayabilir. Bu kişiler, kendilerine zarar verebilir veya intihar düşünceleri yaşayabilirler.
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişiler, kendilerine aşırı bir özgüven duyarlar ve başkalarını takdir etme ihtiyacı hissederler.
Kişilik bozuklukları geçmişi olan kişiler için tedavileri, ilaçlarla veya terapi seansları ile mümkündür. Kişilik bozuklukları olan insanlar, doğru tedavi yöntemleri ve destek ile hayatlarını daha sağlıklı ve dengeli hale getirebilirler.